نحوه محاسبه قیمت انواع طلا و سکه

به گزارش صدای بانک از پایگاه خبری سیگنال، بسیاری از ما تا بحال بصورت فیزیکی طلا یا سکه خریده‌ایم و سوالی که برایمان پیش آمده احتمالا این است چگونه قیمت طلا و سکه را خودم حساب کنم؟ آیا می‌شود به قیمت‌هایی که طلا فروشان یا کسانی که قصد خرید سکه‌‌های من را دارند اطمینان کرد؟ احتمالا به این نتیجه رسیده‌ایم که آشنایی با نحوه محاسبه قیمت انواع طلا و سکه اهمیت زیادی دارد.
پس در این مطلب با هم فرمول‌های محاسبه قیمت انواع طلا و سکه را بررسی می‌کنیم.
انواع طلا و سکه قابل خرید و فروش در ایران
قبل از اینکه با فرمول‌ها و نحوه محاسبه قیمت انواع طلا و سکه آشنا شویم، بهتر است بدانیم در حال حاضر امکان خرید و فروش چه نوع طلایی در ایران وجود دارد، سپس نحوه محاسبه قیمت هرکدام از آن‌ها را بصورت جداگانه بررسی کنیم.
بطورکلی در حال حاضر امکان خرید فیزیکی طلا به اشکال زیر در ایران وجود دارد:
در ادامه نحوه محاسبه قیمت هریک از موارد بالا را به همراه مثال بررسی می‌کنیم.
اصطلاحات رایج برای محاسبه قیمت انواع طلا وسکه
قبل از اینکه فرمول‌ها و نحوه محاسبه قیمت انواع طلا و سکه را بررسی کنیم، لازم است با یکسری اصطلاحات و واحدها در بازار طلا و سکه آشنا شویم تا بهتر بتوانیم فرمول‌ها را درک کنیم. مهم‌ترین اصطلاحات قیمتی در بازار طلا و سکه عبارتند از:
عیار طلا و سکه
منظور از عیار طلا درصد خلوص آن است. در واقع به نسبت طلای استفاده شده در هر قطعه از جنس طلا به وزن کل آن قطعه عیار گفته می‌شود. یعنی در هر کیلوگرم از سکه یا هر نوع طلای دیگر چند گرم آن طلای خالص است. به عنوان مثال عیار سکه بهار آزادی 900 از هزار یا بطور قراردادی 22 است. یعنی در هر کیلوگرم آلیاژی که برای ساخت سکه بهار آزادی استفاده می‌شود 900 گرم آن طلای خالص و 100 گرم باقیمانده سایر فلزات مانند مس، آلومینیوم و … است.
اونس طلا
هر اونس طلا یا به عبارتی یک اونس طلا برابر است با ۱۰۳۴۳۱/ ۳۱ گرم طلای 24 عیار (999.9 از 1000).
مظنه طلا
منظور از مظنه طلا قیمت ۶۰۸/ ۴ گرم طلای ۱۷ عیار (یا 705 از 1000) است.
نرخ برابری دلار به ریال
نرخ برابری دلار به ریال، یعنی ارزش هر واحد دلار به ریال ایران چقدر است. به بیان ساده همان قیمت دلار به ریال است که این عدد با استفاده از فرمول زیر بدست می‌آید:

نرخ برابری دلار به ریال - قیمت انواع طلا و سکه

مثقال
مثقال یکی از واحدهای وزنی شناخته شده برای طلا است، در واقع به 4.608 گرم طلا یک مثقال گفته می‌شود.
سایر واحدهای وزنی طلا و تبدیل آن‌ها به گرم
در جدول زیر لیست کاملی از واحدهای وزنی رایج برای طلا و سکه و وزن هرکدام از آن‌ها را مشاهده می‌کنید.

نام واحد	وزن
مثقال	4.608 گرم
اونس	31.1 گرم
سوت	0.001 گرم
یک قیرات	200 سوت
یک پوند	453 گرم

عیار انواع طلا و سکه
در ایران پیش از اینکه فرمول محاسبه قیمت انواع طلا و سکه را با یکدیگر بررسی کنیم، بهتر است بدانیم عیار هرکدام از اشکال طلای فیزیکی چقدر است تا بتوانیم فرمول‌های محاسبه قیمت انواع طلا و سکه را بهتر درک کنیم، جدول زیر نشان‌دهنده عیار انواع طلا و سکه در ایران است.

ردیف	نوع طلا	عیار
1	شمش طلا	24 عیار (999.9 از 1000)
2	طلای آبشده	17 عیار (705 از 1000)
3	جواهرات زینتی	18 عیار (750 از 1000)
4	سکه بهار آزادی	22 عیار (900 از 1000)
5	سکه پارسیان	18 عیار (750 از هزار)

محاسبه قیمت انواع طلا و سکه
قیمت طلا در ایران با توجه به طلای 17 عیار یا به اصطلاح مظنه محاسبه می‌شود. قبلا گفته شد مظنه قیمت 4.608 گرم طلای 17 عیار است. شما وقتی به بازار می روید یا تلفنی قیمت میگیرید، قیمت مظنه را به شما می‌گویند یعنی قیمت 4.608گرم طلای 17 (705) عیار را. پس برای محاسبه قیمت انواع طلا و سکه باید اول روش محاسبه قیمت طلای 17 عیار یا همان مظنه را بدانیم که به شکل زیر محاسبه می‌گردد.

با استفاده از عدد بدست آمده برای مظنه قیمت هر گرم طلای 24 عیار، 22 عیار و 18 عیار را می‌توان حساب کرد.
فرمول محاسبه قیمت شمش طلا
شمش طلا (به انگلیسی: Gold Bar) در واقع طلای خام است که حداقل عیار آن برابر با 995 و حداکثر 999.9 (یا همان 24 عیار) است. مهم‌ترین ویژگی شمش طلا که باعث محبوبیت آن شده همین عیار آن است. بطوریکه هرچه عیار شمش طلا بیشتر باشد، ارزش آن هم بیشتر است.
برای افزایش عیار شمش طلا نیاز به دستگاه‌ها و تکنولوژی پیشرفته است. این تکنولوژی اکثرا در اختیار شرکت‌های بزرگ و معتبر دنیا قرار دارد، البته در ایران هم شرکت‌های معتبری تحت نظارت بانک مرکزی و اتحادیه طلا وارد این عرصه شده‌اند و می‌توانند شمش‌هی طلا با خلوص 995 از 1000 تولید کنند.
شمش طلا در وزن‌های مختلفی موجود است، اما معمولا واردکنندگان ایرانی شمش‌های 12 کیلوگرمی تحت نظارت بانک مرکزی وارد کشور می‌کنند. بستگی به نوع استفاده شما از شمش وزن آن متغیر است. اگر قصد هدیه دادن داشته باشید می‌توانید شمش‌های یک گرمی را انتخاب کنید یا اگر قصد شما سرمایه گذاری و کسب سود است شمش‌های یک کیلوگرمی گزینه‌ای مناسبی هستند. به هر حال قیمت شمش طلا با استفاده از فرمول زیر محاسبه می‌شود:

فرمول محاسبه قیمت شمش طلا - قیمت انواع طلا و سکه

در واقع مخرج این کسر برابر با وزن مظنه (4.608) ضرب در خلوص طلای 17 عیار (705) تقسیم بر خلوص شمش طلای 24 عیار (999.9).
چگونه قیمت طلا را محاسبه کنیم؟
افراد بسیار زیادی پس از نخستین مراجعه به طلا فروشی، این تصور را دارند که هر گرم از طلای آن‌ها مطابق با اعداد و ارقام درج شده، محاسبه می‌شود. در صورتی که هر نوع طلا باید مطابق با نوع خودش محاسبه شود. برای نمونه، طلای شکسته شده که قابلیت استفاده شدن را ندارد، با قیمت طلای 18 عیار خریداری نمی‌شود. به طور کلی، طلای شما می‌تواند به یکی از موردهای شکسته (غیر قابل استفاده) و تمیز (سالم) باشد. روند قیمت‌گذاری و محاسبه قیمت طلا در هر کدام از این موارد، متفاوت است.
برای محاسبه قیمت طلا نیاز است تا از قیمت مظنه، قیمت طلای 18 عیار، اجرت ساخت طلا، وزن طلا، سود طلافروش و مالیات بر ارزش افزوده دسترسی داشته باشید.
نحوۀ محاسبه قیمت طلای شکسته و غیر قابل استفاده
طلای شکسته و غیر قابل استفاده را با قیمت طلای آبشده، خریداری می‌کنند. چون تنها کاری که می‌توان با طلای شکسته انجام داد، آب کردن آن است. عیار طلای آب شده نسبت به عیار طلای سالم و تمیز، کمتر است. به طوری که قیمت طلای شکسته شده، با عیار 17 محاسبه می‌شود.
فرمول محاسبه قیمت طلای آبشده
طلای آبشده (به انگلیسی: Scrap Gold) به طلایی گفته می‌شود که ذوب شده باشد. حالا ممکن است این طلا از ذوب شمش بدست آمده باشد یا جواهرات قدیمی و فرسوده. در واقع طلای آبشده، طلایی است که یکبار ساخته شده و سپس ذوب می‌شود و به چرخه تولید برمی‌گردد. بنابراین هر کالایی که از جنس طلا باشد را می‌توان ذوب کرد. در طلای آبشده ممکن از طلا و جواهرات با شکل و عیار متفاوت استفاده شده باشد، یعنی این نوع از طلا پس از ارسال به ری‌گیری، مقدار عیارش مشخص می‌شود. در حال حاضر این نوع از طلا چون کارمزد خرید و فروش کمی دارد از محبوبیت زیادی در ایران برخوردار است، قیمت طلای آبشده با استفاده از فرمول زیر محاسبه می‌شود:

فرمول محاسبه قیمت طلای آبشده - قیمت انواع طلا و سکه

همانطور که مشاهده می‌کنید چون عیار طلای آبشده 17 (705 از هزار است) مخرج کسر تقسیم بر عدد 705 شده است.
محاسبه قیمت طلای تمیز و سالم
طلایی که بتوان ان را جلا داد و دوباره در ویترین فروش قرار داد، طلای تمیز و سالم قرار دارد. دقت کنید که در اینجا، بحث طلای دست اول و دست دوم مطرح نیست. طلای تمیز و سالم را با عیار 17 تا 18 در بازار خریداری می‌کنند. هر چه باشد؛ طلای تمیز و سالم می‌تواند به ارزش و قیمت روز، دوباره فروخته شود. در خصوص طلای تمیز و سالمی که دارای سنگ و جواهرات زینتی باشد، ابتدا سنگ و جواهرات از آن جداسازی می‌شوند. سپس، وزن واقعی طلا سنجیده می‎شود و براساس قیمت عیار روز طلای سالم می‌توانید مبلغ آن را دریافت کنید. در صورتی که سنگ و جواهرات به کار رفته در طلا، غیر اصل باشند؛ هیچ تاثیری در قیمت نهایی طلای سالم نخواهند داشت. در غیر اینصورت، قیمت آن‌ها در قیمت نهایی فروش، تاثیرگذار خواهد بود.
محاسبه قیمت طلا 18 عیار
برای محاسبه طلای 18 عیار نیاز است تا قیمت مظنه را از اطلاعات سایت اتحادیه داشته باشند. سپس، مظنه را بر عدد 4.33 تقسیم می‌کنند. اکنون، قیمت خام هر گرم طلای 18 عیار محاسبه شده است. در نظر داشته باشید که قیمت مظنه بدون هزینه‌های مالیات بر ارزش افزوده محاسبه می‌شوند. به همین خاطر نیاز است تا در انتهای مراحل محاسبه، درصد مالیات بر ارزش افزوده را هم در نظر بگیرید.
محاسبه قیمت اجرت ساخت طلا
اجرت ساخت طلا بستگی به میزانی است که طلافروش برای ساخت طلا دریافت می‌کند. مهم‌ترین عاملی که بر روی اجرت ساخت طلا تاثیرگذار است، روند افزایشی یا کاهشی قیمت طلا است. فرض کنید که اجرت طلای مورد نظر شما 20 درصد در نظر گرفته شده است و قیمت هر گرم از طلا 1 میلیون و 100 تومان می‌باشد. این بدان معنا است که قیمت اجرت طلا، 220 هزار تومان است.
محاسبه وزن طلا
تنها راه معتبری که برای سنجش وزن طلا دارید، استفاده از ترازوهای مخصص است. این ترازوها دارای دقت زیادی هستند که می‌توانند قیمت بخش‌های ریز طلا را هم ارزیابی کنند. فرض کنید که طلای شکسته دارید و برخی از بخش‌های آن شکسته شده اند. عددی که بر روی ترازو نمایش داده می‌شود، 6.15 گرم است. اما اگر از فروشندگان طلا خواسته باشید که وزن آن را بخوانند، 6 گرم و 15 سوت می‌خواند. این نشان می‌دهد که او، عدد وزن طلا را 6.150 سوت می‌داند که باعث افزایش ارزش قیمت طلای شما می‌شود.
محاسبه سود طلافروش
سود طلافروش، مبلغی نیست که تنها هر فروشنده بتواند آن را تغییر بدهد و مبلغ دلخواهی را اعمال کند. این قیمت از سوی اتحادیه تعیین خواهد شد و فروشنده مجاز است تا حداکثر، همان قیمت را اعمال کند.
محاسبه مالیات بر ارزش افزوده
مالیات بر ارزش افزوده برای کالاهایی همانند طلا به طور جداگانه در نظر گرفته می‌شود. این قیمت به روز می‌شود و باید قیمت آن را هم به روز محاسبه کرد.
فرمول محاسبه قیمت طلا
با توجه به تفاوت‌هایی که میان قیمت طلای آبشده و قیمت طلای تمیز و سالم وجود دارد؛ فرمول محاسبات آن‌ها نیز متفاوت می‌باشد. فرمول محاسبه قیمت طلا آب شده و تمیز، تنها در بخش کسر آن‌ها متفاوت است که باعث تمایز در نوع قیمت‌ها هم خواهد شد.

چگونه قیمت طلا را به عیار 740 تبدیل کنیم؟
محاسبه قیمت طلا با عیار 740، چندان کار سختی نیست. کافی است تا قیمت درج شده در تابلوی طلافروشی را در عدد 740 ضرب کنید. سپس، عدد بدست آمده را بر عدد 750 تقسیم کنید. آنچه که به دست می‌آید، قیمت طلای تبدیل شده به عیار 740 است
فرمول محاسبه قیمت جواهرات زینتی
از قدیم یکی از کابردهای طلا استفاده از آن برای ساخت جواهرات زینتی است. بسیاری از پادشاهان قدیمی داشتن جواهرات زینتی را نشانه قدرت می‌دانستند و امروزه نیز در بسیاری از مجالس به عنوان هدیه از طلا و جواهرات زینتی استفاده می‌شود. بسیاری از مردم جواهرات زینتی را می‌خرند که با یک تیر دو نشان زده باشند، هم در مجالس برای زیبایی بیشتر از آن استفاده کنند و هم بتوانند در آینده با افزایش قیمت طلا و ارزش جواهرات آن را بفروشند و سود کنند. برای محاسبه قیمت جواهرات زینتی از فرمول زیر استفاده می‌شود:

فرمول محاسبه قیمت جواهرات زینتی - قیمت انواع طلا و سکه

مخرج این کسر هم مانند موارد قبلی تقسیم بر عدد 750 یا همان عیار جواهرات شده است.
محاسبه قیمت سکه
برای محاسبه قیمت سکه نیاز است تا عیار سکه، قیمت جهانی طلا، قیمت هر اونس و هزینه ضرب سکه را بدانید. سپس، با استفاده از فرمول می‎توانید محاسبه قیمت سکه را انجام بدهید. قیمت سکه بهار آزادی و سکه پارسیان هم براساس این 4 مولفه محاسبه خواهند شد.
فرمول محاسبه قیمت سکه بهار آزادی
سکه بهار آزادی از سال 1358 و با پیروزی انقلاب اسلامی در ایران ضرب گردید. این سکه از لحاظ طراحی دو دو نوع طرح قدیم و طرح جدید (امامی) در بازار موجود است. از نظر قطع سکه بهار آزادی به 4 نوع مختلف سکه تمام بهار آزاری، نیم سکه بهار آزادی، ربع سکه بهار آزادی و سکه یک گرمی تقسیم می‌شود.
تمامی انواع سکه بهار آزادی دارای عیار یکسان یعنی 22 عیار (900 از هزار) هستند و تنها وزن آن‌ها با هم متفاوت می‌باشد. این روزها سکه بهار آزادی در بین انواع طلا بیشترین محبوبیت را دارد، شاید دلیل اصلی این اتفاق دسترسی راحت به سکه طلا و خرید و فروش بی دردسر آن است. برای محاسبه قیمت سکه بهار آزادی از فرمول استفاده می‌شود:

فرمول محاسبه قیمت سکه پارسیان
پارسیان در واقع نوعی طلا است که به علت ظاهر گرد آن به آن سکه پارسیان می‌گویند. سکه پارسیان در وزن‌های مختلفی موجود است و بیشترین کاربرد را در مجالس و برای هدیه دادن دارد.
عیار تمامی سکه‌های پارسیان 18 است و تنها تفاوت آن‌ها در وزن است. متداولترین سکه‌های پارسیانی که در ایران خرید و فروش می‌شوند سکه‌های پارسیان 1 گرمی، 2 گرمی، 400 سوتی، 300 سوتی و … هستند. منظور از سوت یک هزارم گرم است یعنی هر گرم برابر با 1000 سوت است و وزن سکه پارسیان 200 سوتی برابر است با 0.200 گرم. برای محاسبه قیمت سکه پارسیان از فرمول زیر استفاده می‌شود: